Bệnh hen và kế hoạch hành động hen

Hen suyễn là một căn bệnh mãn tính của hệ hô hấp. Khi xuất hiện cơn hen suyễn, lớp niêm mạc của ống phế quản sẽ sưng lên, viêm nhiễm và dễ bị kích ứng. Sự co thắt và viêm nhiễm sẽ làm các đường dẫn khí thu hẹp lại, từ đó giảm lưu lượng không khí ra vào phổi.

        Khi tình trạng phù nề trở nên nghiêm trọng, đường dẫn khí sẽ ngày càng thu hẹp vào. Lúc này người bệnh sẽ phải đối diện với tình trạng khò khè và khó thở vô cùng khó chịu chính vì thế kiểm soát tốt được cơn hen sẽ làm bệnh nhân sống khỏe hơn nhưng bệnh nhân muốn kiểm soát tốt cơn hen của mình thì phải có một kế hoạch hành động cụ thể để kiểm soát và phòng tránh cơn hen.

Vậy Kế hoạch hành động hen là gì?

Kế hoạch hành động hen  là một tài liệu giúp bạn nhận biết được dấu hiệu hen trở nặng và hướng dẫn bạn cách ứng phó. Kế hoạch hành động hen sẽ giúp bạn:

-    Kiểm soát hen tốt hơn.

-    Ít bị cơn hen cấp hơn.

-    Ít phải nghỉ làm hoặc nghỉ học hơn.

-    Giảm số lần sử dụng thuốc cắt cơn.

-    Ít phải đi khám bệnh hơn.

Theo các nghiên cứu, khi bạn sử dụng kế hoạch hành động hen, bạn sẽ giảm được 4 lần số lần phải nhập viện do bệnh hen.

Việc cùng thảo luận với bác sĩ để thiết kế một kế hoạch hành động hen là rất quan trọng. Việc thảo luận nên dựa trên hoàn cảnh cá nhân, kiểu hình hen, các tác nhân khởi phát cơn hen và các điều trị hiện tại. Kế hoạch hành động hen là một bản ghi nhớ cho buổi thảo luận.

 

Các thành phần của kế hoạch hành động hen

Kế hoạch hành động hen bao gồm nhiều hướng dẫn giúp bạn nhận biết được khi bệnh hen trở nặng và hướng dẫn bạn cách xử trí. Mỗi bệnh nhân sẽ có một kế hoạch hành động hen khác nhau, nhưng tất cả đều có phải có một số thông tin cơ bản.

Kế hoạch hành động hen của bạn nên bao gồm:

Danh sách các thuốc điều trị hen thường sử dụng, bao gồm cả liều thuốc.

Các hướng dẫn xử trí khi hen trở nặng (bao gồm khi nào thì tăng thêm liều thuốc hoặc sử dụng thêm thuốc khác, hoặc khi nào phải đi khám cấp cứu).

Phải làm gì trong tình trạng cấp cứu hen.

Tên của bác sĩ giúp bạn thiết kế kế hoạch hành động hen.

Thời gian.

Kế hoạch hành động hen hoạt động như thế nào?

Kế hoạch hành động hen sẽ giúp bệnh nhân hen (hoặc người chăm sóc) xử trí kịp thời để ngừa và giảm mức độ nặng của cơn hen cấp.

Kế hoạch hành động hen có thể được thiết kế dựa trên triệu chứng và/hoặc lưu lượng đỉnh kỳ thở ra (PEF). Nó sẽ được cá nhân hoá dựa trên kiểu hình hen của bạn.

Ở trẻ em, các kế hoạch hành động thường dựa trên triệu chứng. Hầu hết các trẻ bị hen, sự thay đổi của triệu chứng có hiệu quả tương đương với lưu lượng đỉnh trong việc báo hiệu bệnh hen trở nặng.

Bạn nên làm gì với kế hoạch hành động hen?

Một khi bạn và bác sĩ đã thiết kế xong một kế hoạch hành động hen, bạn sẽ được giữ nó. Bạn có thể sử dụng nó để tự nhắc nhở liều thuốc sử dụng hằng ngày, các tác nhân khởi phát cơn hen hoặc các triệu chứng cần để ý, hoặc phải Làm gì khi thấy không khoẻ.

Cách sử dụng kế hoạch hành động hen:

1. Chụp ảnh và giữ nó trên điện thoại của bạn.

Bạn có thể tìm kiếm cách xử trí khi bệnh hen trở nặng.

2. Gởi bản sao cho bạn bè, gia đình, đồng nghiệp:

Ho sẽ biết phải làm gì khi bạn có cơn hen cấp.

3. Để bản sao kế hoạch hành động ở chỗ bạn dễ thấy:

Bạn có thể dán trên cửa tủ lạnh hoặc ghế để nhớ các thuốc phải dùng.

4. Kiểm tra kế hoạch hành động 1 tháng 1 lần:

Độ nặng và mức độ kiểm soát hen có thể thay đổi theo thời gian, do đó bạn nhớ định kỳ thảo luận với bác sĩ để điều chỉnh kế hoạch hành động hen.

5. Mang theo nó khi tái khám bác sĩ:

Bác sĩ có thể điều chỉnh thuốc hoặc có những thông tin mới cho kế hoạch hành động.

Nếu bạn là cha mẹ hoặc là người chăm sóc trẻ bị hen, bạn có thể photo thành nhiều bản để đưa cho trường học, nhà trẻ hoặc người chăm sóc khác.

Tài liệu tham khảo:

https://www.nationalasthma.org.au/living-with-asthma/asthma-action-plans

https://www.asthma.org.uk/advice/manage-your-asthma/action-plan/

Bs Nguyễn Quốc Tuấn/Khoa Khám bệnh